ZAŠTO NAVODNJAVATI VINOGRADE?
Iz navedenih razloga razvile su se napredne metode navodnjavanja vinograda koje omogućuju da grožđe zadrži sve karakteristike svog podneblja i sorte, koristeći rješenja koja smanjuju utrošak vode, smanjuju neželjen vegetativan rast, podižu kvalitet prinosa i garantiraju konstantnu kvalitetu
PRINCIPI NAVODNJAVANJA VINOGRADA
Poznato je da je za bolju kvalitetu vina bolje ako je period od pojave šare do zrenja bobice sušan kako bi došlo do veće akumulacije šećera i ostalih aromatičnih tvari.
Održavajući biljku u vodnom stresu postižu se slijedeći efekti:- smanjuje se rast vegetativnih izboja koji konkuriraju bobama u ishrane.
- bobe su manje što u konačnici znači da je više kožice u ukupnom prinosu koja vinu daje boju, tanine i ostale aromatične tvari
Ograničen deficit navodnjavanja (RDI)
Kontrolirane aplikacije navodnjavanja znače da se biljci daje manje vode od optimalnih zahtjeva kako bi se loza održavala na kontroliranom vodnom stresu koji dokazano poboljšava kvalitet samog ploda. Ta praksa je poznata pod terminom „ograničen deficit navodnjavanja“, čime se kontrolira slijedeće parametre:
- Veličina ploda
- Vegetacijski i svijetlosni režim
- Dostupnost asimilata, fotosinteza
- Turgor, koncentracija soli
Kod navedenog pristupa uzgajivači loze moraju uzeti u obzir brojne parametre kao što su veličina trsa, tip tla i klimatski uvjeti ove i prethodne sezone. Također, potrebno je analizirati količine i termine oborina, evapotranspiraciju te kapacitet tla za vodu.
Izrazito je važan i trenutak početka navodnjavanja. S navodnjavanjem se obično započinje nakon određenog sušnog perioda, ali pored samog početka, bitno je i kako trebaju izgledati ti prvi obroci navodnjavanja, koje su učestalosti i koje količine?
Koje su najbolje metode navodnjavanja u periodu stvaranje vegetativne mase, a koje u procesu nagomilavanja šećera?
Kako navodnjavati pred berbu, a kako poslije berbe?
Dobar vinogradar stječe ova saznanja iz godine u godinu uzimajući u obzir sve navedene parametre.
Vinogradar bi trebao testirati vodni stres u nekoliko faza uz napomenu da premala količina vode će u konačnici dati vino grožđe slabije kvalitete i smanjene količine šećera.
Vodni deficit-stres testirati u slijedećim fazama:
Prije pojave šare- pozitivno djeluje na izloženost grozda svijetlu te smanjenu veličinu bobe
Šara- kraj akumulacije šećera
Pred berbu- smežuranje plodova, odnosno smanjen volumen ploda
Djelomično zasušivanje zone korijena (PRD)
Metoda u navodnjavanju vinograda kojom se dio korijena drži suhim dok se drugi dio navodnjava. Ova metoda se zasniva na fiziološkom principu biljke da hormon iz dijela korijena koji je zasušen daje signal biljci koja zatvara puči, čime se smanjuje transpiracija. U konačnici ovom metodom ostvaruju se rezultati: smanjen vegetativni rast, smanjena veličina lista, smanjena veličina bobe, ali uz zadržavanje prinosa, te bolje karakteristike grožđa u smislu akumulacije šećera, tanina i ostalih aromatičnim tvari.
UČESTALOST OBROKA NAVODNJAVANJA
Za razliku od konvencionalne metode navodnjavanje, kap na kap navodnjavanje ne koristi tlo kao rezervoar vode jer je horizontalna distribucija ograničena i ovisi o hidrauličkoj provodljivosti svojstva tla. Također, kod vinove loze navodnjavanje nije jedini faktor koji utječe na kvalitetu vina već je u uskoj korelaciji sa klimatskim uvjetima, veličinom izboja, količinom svijetla i ostalom.
Količina vode utječe na veličinu bobe te sposobnost asimilacije hraniva, fotosintezu, turgor i vegetativni rast što vinogradar sve uzima u obzir kako bi biljku usmjerio prema željenom cilju.
Koristan alat u određivanju vlage tla su svakako tenziometri postavljeni 40 cm horizontalno i vertikalno udaljeni od kapaljke. Stalno praćenje vlage tla pruža najbolji uvid u potrebe za navodnjavanjem, što se može i kompjuterski povezati te koristiti kao prekidač za pokretanje i zaustavljanje navodnjavanja.
Ako želimo izazvati stres navodnjavanjem kod vinove loze, bolje je postići ga smanjenom količinom samog obroka navodnjavanja, nego povećanjem intervala između samih obroka jer time postižemo bolju kontrolu samog procesa.
Primjena na polju
Netafim,vodeća svjetska tvrtka u sustavima navodnjavanja nudi tri osnovna modela navodnjavanja vinograda:
Na žici– ovo je najuobičajniji način postavljanja navodnjavanja kada se crijevo (sa integriranom kapaljkom) postavlja na 30-50 cm visine od tla. Ovo je posebno povoljno kod obrade protiv korova unutar reda jer laterale ne leže na tlu.
Na površini– najjednostavniji, najjeftiniji način postavljanja. Postavljanje na površini je najpovoljnije kada se tretiranje protiv korova vrši herbicidima. Cijevi navodnjavanja postavljene su uz trsove uzduž reda.
Podzemno– Najnaprednija, estetska, pouzdana, precizna i efikasna medoda postavljanja navodnjavanja u vinogradu. Podzemno navodnjavanje uključuje ukopavanje crijeva sa integriranom kapaljkom i antisifon mehanizmom na dubini 25-50 cm.
Laterale su postavljene uzduž reda, 30-40 cm od trsa ili na sredini međurednog prostora. Ovaj sistem navodnjavanja ima slijedeće prednosti:
- Laterale su zaštićene od oštećenja: mehaničkog, klimatskih uvjeta te vandalizma
- Gubitak evaporacijom smanjen 10-20%
- Voda se doprema točno u zonu korijena
- Reduciran ljetni rast korova
Za podzemne sustave Netafim je razvio najsuvremenije vrste crijeva kap na kap Uniram™ PC AS XR i DripNet™ PC AS XR u kojima je kapaljka napravljena sa dodatkom iona bakra te anti-sifon mehanizmom.Revolucionarni patent Cupron® onemogućuje ulazak korijena u kapaljku na osnovi bakrenih iona u sastavu kapaljke. To pruža trajno rješenje jer se bakreni oksid ne ispire i ne troši iz kapaljke.
Za nadzemne sustave najćešće se koriste crijeva sa samokompenzirajućim kapaljkama DripNet™ PC različitog protoka i razmaka kapaljke, ovisno o potrebama nasada. Radi se o najkvalitetnijem crijevu ujednačenog protoka čime je omogućena precizna aplikacija navodnjavanja i fertirigacije.